CZASOWNIK CAN - ”Móc, potrafić”

Dzisiaj skupimy się na trzecim bardzo ważnym czasowniku w języku angielskim, jakim jest CAN, czyli „potrafić, móc”.

Czasownik odmieniamy tak jak TO BE oraz HAVE GOT przez osoby: ja,ty, on, ona, ono, to, my ,wy, oni(one)

1. ZDANIA TWIERDZĄCE

Liczba pojedyńcza		Liczba mnoga
English	Polish	English	Polish
I can you can he can she can it can	Ja mogę,potrafię ty możesz, potrafisz on może, potrafi ona może, potrafi ono,to może, potrafi	we can you can they can	My możemy,potrafimy wy możecie, potraficie oni, one mogą, potrafią

Co za miła niespodzianka, prawda?

Po czasowniku TO BE i HAVE GOT, ten jest dla nas „pikuś”. W każdej osobie odmienia się tak samo!!! Ta lekcja będzie prawdziwą przyjemnością !!!

Przykłady zdań:

1. Potrafię pływać.
   I can swim.
2. Potrafisz jeździć na nartach.
   You can ski.
3. On potrafi szybko biegać.
   He can run fast.
4. Ona potrafi jeździć na łyżwach.
   She can skate.
5. To potrafi mówić.
   It can talk.
6. My potrafimy lepić bałwana.
   We can make a snowman.
7. Wy potraficie jeździć na rolkach.
   You can rollerskate.
8. Oni potrafią razem tańczyć.
   They can dance together.

W formie twierdzacej skróty nie wystepują :)

2. ZDANIA PYTAJĄCE

Jak już się domyślacie pytania tworzymy w podobny sposób jak wczesniej, czyli poprzez inwersje.

Liczba pojedyńcza		Liczba mnoga
English	Polish	English	Polish
Can I ? Can you ? Can he ? Can she ? Can it ?	Czy ja mogę,potrafię? Czy ty możesz, potrafisz? Czy on może, potrafi? Czy ona może, potrafi? Czy ono,to może, potrafi?	Can we ? Can you ? Can they ?	Czy my możemy,potrafimy?Czy wy możecie, potraficie? Czy oni,one mogą, potrafią?

Przykłady zdań:

1. Czy ja potrafię pisać po angielsku?
   Can I write in English?
2. Czy ty potrafisz czytać?
   Can you read?
3. Czy on potrafi powtórzyć za mna?
   Can he repeat after me?
4. Czy ona potrafi uważnie słuchać?
   Can she listen carefully?
5. Czy to potrafi szczekać?
   Can it bark?
6. Czy my potrafimy malować?
   Can we paint?
7. Czy wy potraficie rysować?
   Can you draw?
8. Czy oni potrafią pisać po angielsku?
   Can they write in English?

Ależ to proste!!!
Przynajmniej teraz możemy skupić się na nowym słownictwie, prawda?

Przejdźmy do tworzenia przeczeń.

3. ZDANIA PRZECZĄCE

Przeczenia tworzymy tak jak wcześniej dodajac not, lecz jest małe ale!!! Jeżeli tworzymy skróty to do czasownika can dodajemy tylko apostrof ( ' ) i „t”. Powstaje wtedy can't. Jest to jedyny kruczek gramatyczny. Można zrobić także skrót(chociaż nie wygląda ),który jest rzadko spotykany : cannot (piszemy wszystko razem).

Liczba pojedyńcza		Liczba mnoga
English	Polish	English	Polish
I can not you can not he can not she can not it can not	Ja nie mogę,potrafię ty nie możesz, potrafisz on nie może, potrafi ona nie może, potrafi ono,to nie może, potrafi	we can not you can not they can not	my nie możemy,potrafimy wy nie możecie, potraficie oni, one nie mogą, potrafią

Tworzenie skrótów:

Liczba pojedyńcza		Liczba mnoga
Pełna forma	Skrócona forma	Pełna forma	Skrócona forma
I can not you can not he can not she can not it can not	I can't you can't he can't she can't it can't	we can not you can not they can not	we can't you can't they can't

Przykłady zdań:

1. Nie potrafię szybko biegać.
   I can't run fast.
2. Ty nie umiesz mówić po francusku.
   You can't speak French.
3. Piotr nie potrafi czytać po chińsku.
   Peter can't read in Chinese.
4. Ania nie potrafi być miła.
   Ana can't be nice.
5. To nie potrafi gwizdać.
   It can't whistle.
6. My nie możemy spać w nocy.
   We can't sleep at night.
7. Wy nie możecie przestać rozmawiać.
   You can't stop talking.
8. One nie mogą razem siedzieć.
   They can't sit together.

Oczywiście zamiast zaimków osobowych możecie używać imion oraz innych rzeczowników.
Podałam tylko prawidłową odmianę przez osoby.
Ale to już wiecie (tylko przypominam :).

4. PEŁNE I KRÓTKIE ODPOWIEDZI

Tworzymy w ten sam sposób jak wcześniej. Pamietajmy, że jeżeli w pytaniu wystepuje imięlub rzeczownik to należy zamienić na zaimek.

Spójrzcie:

Pytanie/ Question	Odpowiedź pełna/ Full answer	Odpowiedż krótka/ Short answer
Can you ride a horse?	Yes, I can ride a horse. No, I can not ride a horse.	Yes, I can. No, I can't.
Can Adam play football?	Yes, he can play football. No, he can not play football.	Yes, he can. No, he can't.
Can your sister speak Polish?	Yes, she can speak Polish? No, she can not speak Polish.	Yes, she can. No, she can't.
Can we skateboard?	Yes, we can skateboard. No, we can not skateboard.	Yes, we can. No, we can't.
Can my paretns play the violin?	Yes, they can play the violin. No, they can not play the violin.	Yes, they can. No, they can't.

Zwracajcie szczególną uwagę, jak piszecie testy. Co znajduje się w poleceniu. Czytajcie ze zrozumieniem, jeżeli jest forma długa(pełna) należy to zastosować, jeżeli skrócona, także wiecie jak to się robi. Ważne, abyście nie popełniali tak banalnych błędów, z których potem sami się śmiejece ;)

Był to ostatni z czasowników, z którym chciałam Was zapoznać.

Dziękuję za uwagę i do zobaczenia!!!

CZASOWNIK HAVE GOT - ”Mieć”

Dzisiaj skupimy się na drugim bardzo ważnym czasowniku w języku angielkim, jakim jest HAVE GOT, czyli „mieć”.

Czasownik odmieniamy tak jak TO BE przez osoby: ja,ty, on, ona, ono, to, my ,wy, oni(one)

1. ZDANIA TWIERDZĄCE

Liczba pojedyńcza		Liczba mnoga
English	Polish	English	Polish
I have got you have got he has got she has got it has got	Ja mam ty masz on ma ona ma ono, to ma	we have got you have got they have got	My mamy wy macie oni, one mają

Czasownik HAVE GOT jest znacznie prostszy do zapamiętania, niż TO BE, gdyż należy wiedzieć, że tylko w 3 os.l.poj. występuje HAS GOT, a w pozostałych osobach wstawiamy HAVE GOT.

Przykłady zdań:

1. Ja mam 5 długopisów.
   I have got 5 pens.
2. Masz długie włosy.
   You have got long hair.
3. On ma chomika.
   He has got a hamster.
4. Ona ma kota.
   She has got a cat.
5. To ma 4 łapy.
   It has got four legs.
6. My mamy 4 dzieci.
   We have got 4 kids.
7. Wy macie zwierzęta.
   You have got animals.
8. Oni mają duży ogród.
   They have got a big garden.
9. One mają kolczyki.
   They have got earings.

Tak więc poznaliśmy formę twierdząca tego czasownika. Oczywiście posiada on także skróty.

Liczba pojedyńcza		Liczba mnoga
Pełna forma	Skrócona forma	Pełna forma	Skrócona forma
I have got you have got he has got she has got it has got	I've got you've got he's got she's got it's got	we have got you have got they have got	we've got you've got they've got

Spójrzcie, wstawiając apostrof ( ' ) w miejsce literek „ha” powstał skrót.

1. I have got 5 pens.
   I've got 5 pens.

2. You have got long hair.
   You've got long hair.

3. He has got a hamster.
   He's got a hamster.

4. She has got a cat.
   She's got a cat.

5. It has got 4 legs.
   It's got four legs.

6. We have got 4 kids.
   We've got four kids.

7. You have got animals.
   You've got animals.

8. They have got earings.
   They've got earings.

Zapomniałam wspomnieć, że ten czasownik składa się z dwóch członów. Pierwszy to has lub have a drugi to got, który jest niezmienny dla wszystkich form osobowych.

2. ZDANIA PYTAJĄCE

Przyszedł czas na budowe pytań. Podobnie jak z czasownikiem TO BE występuje tutaj inwersja, czyli przestawianie czasownika na początek zdania. Musimy pamiętać, że druga forma czasownika, czyli got pozostaje na swoim miejscu.

Spójrzcie na odmianę przez osoby:

Liczba pojedyńcza		Liczba mnoga
English	Polish	English	Polish
Have I got? Have you got? Has he got? Has she got? Has it got?	Czy ja mam? Czy ty masz? Czy on ma? Czy ona ma? Czy ono, to ma?	Have we got? Have you got? Have they got?	Czy my mamy? Czy wy macie? Czy oni, one mają?

Przykłady zdań:

1. Czy ja mam męża?
   Have I got a husband?
2. Czy ty masz żonę?
   Have you got a wife?
3. Czy on ma siostrę?
   Has he got a sister?
4. Czy ona ma brata?
   Has she got a brother?
5. Czy to ma nos?
   Has it got a nose?
6. Czy my mamy kapelusze?
   Have we got hats?
7. Czy wy macie duży ogród?
   Have you got a big garden?
8. Czy oni mają nowy dom?
   Have they got a new house?

Oto wszystko związane z tworzeniem pytań. Czas na przeczenia.

3. ZDANIA PRZECZĄCE

Zdania przeczące są budowane na takiej samej zasadzie jak w czasowniku TO BE, dodajemy wyraz „not”.Wstawiamy go pomiędzy have lub has, a wyrazem got.

Liczba pojedyńcza		Liczba mnoga
English	Polish	English	Polish
I have not got you have not got he has not got she has not got it has not got	Ja nie mam ty nie masz on nie ma ona nie ma ono, to nie ma	we have not got you have not got they have not got	my nie mamy wy nie macie oni, one nie mają

Przykłady zdań:

1. Ja nie mam laptopa.
   I have not got a notebook.
2. Ty nie masz zadania dom.
   You have not got a homework.
3. On nie ma sklepu.
   He has not got a shop.
4. Ona nie ma chłopaka.
   She has not got a boyfriend.
5. To nie ma kwiatów.
   It has not got flowers.
6. My nie mamy dzieci.
   We have not got children.
7. Wy nie macie dziadków.
   You have not got grandparents.
8. Oni nie mają wnuków.
   They have not got grandchildren.

I oczywiście skróty bez których Anglicy nie wyobrażają sobie życia :) :

Liczba pojedyńcza		Liczba mnoga
Pełna forma	Skrócona forma	Pełna forma	Skrócona forma
I have got you have got he has got she has got it has got	I haven't got you haven't got he hasn't got she hasn't got it hasn't got	we have got you have got they have got	we haven't got you haven't got they haven't got

Takim oto sposobem poznalismy budowę czasownika mieć w języku angielskim. Zostały jeszcze do omówienia odpowiedzi pełne oraz krótkie.

IV. PEŁNE ORAZ KRÓTKIE ODPOWIEDZI

Pytanie/ Question	Odpowiedź pełna/ Full answer	Odpowiedż krótka/ Short answer
Czy masz bilet?	Tak, mam bilet. Nie, nie mam biletu.	Tak, mam. Nie,nie mam
Have you got a ticket?	Yes, I have got a ticket. No, I have not got a ticket.	Yes, I have. No, haven't.
Has he got fruit?	Yes, he has got fruit. No, he has not got fruit.	Yes, he has. No, he hasn't.
Has she got a blue dress?	Yes, she has a blue dress. No, she has not a blue dress.	Yes, she has. No, she hasn't.
Has it got a long tail?	Yes, it has got a long tail. No, it has not got a long tail.	Yes, it has. No,it hasn't.
Have we got sandwiches?	Yes, we have got sandwiches. No, we have not got sandwiches	Yes, we have. No, we haven't.
Have you got forests?	Yes, we have got forests. No, we have not got forests.	Yes,we have. No, we haven't.
Have they got toys?	Yes, they have got toys. No, they have not got toys.	Yes, they have. No, they haven't.

Poznaliśmy tajemnice czasownika „HAVE GOT”.
Mam nadzieję,że podane informacje i treści pomogą Wam zrozumieć konstrukcje tego czasownika.

Życzę miłej nauki i zapraszam na kolejne lekcje :)